Хушбахти чист?

Мафҳуми саъодат ва маънои онро фаҳмидан яке аз матолиби муҳими ҳар як фард ва муҷтамаъи инсоният ба шумор меравад, ва яке аз саволҳои муҳим дар зиндагии инсон пин аст ки:

Саъодат чист? Саъид ва хушбахт кист?  Саъодати воқиъи дар чист? Ва чигуна инсон метавонад саъодати воқиъиро пайдо кунад?

Албатта пайдо кардани ҷавоби дуруст ба ин саволҳо сабаби ҳал барои бисёре аз мушкилоти мову шумо шуда метавонад.

Пас фаҳмидани маънои саъодат амри бисёр муҳиме дар зиндагии мову шумо ба шумор меравад.

Саъодат дар фарҳанги ҳар миллат ва ҳатто ҳар инсон мафҳум ва таърифи мухталифе дорад.ҳар гуруҳе саъодатро ба шакли хос ва завқи худ таъриф ва шарҳ дода, ва барои худ мафҳуми хосе дар саъодат дорад.

Уламо дар таърифи саъодат ва хушбахти мегуянд:

Хушбахти: Расидан ба ҳар навъ камолеки инсон қудрати расидан ба онро дошта бошад.

Ва ё ба иборати дигар: Саъодат иборат аз истифода бурдании саҳиҳ ва дуруст аз неруҳои мухталифи модди ва маънавиеки парвардигор онро дар тасарруф ва ихтиёри инсон гузошта аст.

Ин мафҳуми саъодатро Худованд дар Қурони карим бо зебои хоси худ муарифи карда аст, Худованд мефармояд:

Ва савганд ба нафси одами,ва ба онки уро сохта ва пардохта карда аст,сипас гуноҳ ва тақворо барои у илҳом карда аст, ( қасам ба ҳамаи инҳо) касе растагор ва комиёб мегардад ки нафси худро покиза дорад.( аз маъсияту гуноҳ).

Ва касе ноумед ва ноком мегардад ки нафси худро пинҳон бидорад ва бипушонад онро ( бо маъсият ва гуноҳ) .

Аз ин оятҳои бузург мо сароҳатан маълум мегардад ки  фалоҳ ва хушбахтии инсон дар (пок нмгоҳ доштани  нафс аз гуноҳу маъсият) .

Ва агар мо тааммул ба ҳақиқати пайдоиши инсон дар ин дунё кунем, барои мо зоҳиран маълум мегардад ки ҳадаф аз пайдшши ҷаҳон ва инсон расонидани инсон ба камоли фазилат ва болотарин камоли инсоният аст.

Бинобарин метавонем гуфт ки инсогн фитратан махлуқи саъодат талаб аст, ва ҳамаи инсонҳо мехоҳанд худро ба саъодати гум кардаи худ бирасонанд.

Вале  дар ин шаке нест ҳар инсон барои расидан ба хушбахти роҳҳо ва васоили мухталиферо истифода ва пешбини менамояд.

Баъзе инсонҳо хушбахтиро танҳо дар расидан ба (лаззати) зоҳири медонанд.

Ва баъзе дигар хушбахтиро дар расидан ба лаззатҳои ботини муарифи мекунанд, монади лаззат ёфтани инсон дар ёди Худо.

Уламо чунин ақида доранд ки ҳар кадом аз (хушбахти ва бадбахти) барои худ маънои хосе доранд масалан: руҳ дорои хушбахти ва бадбахти аст, ва ҷисмҳам  хушбахти ва бадбахти ба таври хоси худ аст. Бинобарин Қурони карим инсонро мавҷуди мураккаб аз ҷисму руҳ шиносои карда аст, руҳи абади ва ҷисми тағир ёбанда.

Барои ҳамин ончизеки танҳо марбут ба саъолати руҳ аст монанди илм, тақво ва амсоли он, аз саъодатҳои инсон ба шумор мераванд.

Ва ҳамчунин умуреки саъодати ҷисм ва руҳро дар бар мегирад, аз саъодатҳои инсон ба шумор меравад монанди неъмати мол ва фарзанд ба шарти онки инсон аз ёди Парвардигораш дур нашавад ва дилбастаги ба ҳаёти дунё надиҳад.

Ҳамчунин аз хушбахтии инсон корҳое аст ки бар ҷисм ва бадан сахтиро ба вуҷуд меорад вале аз хушбахтии руҳ ба шумор меравад, монанди қабули сахтиҳо ва мушкилоти ҷисмони дар роҳи Худо, нафақа кардани молҳо дар роҳи Худо.

Аммо корҳоеки дар руҳ бадбахтир ба вуҷуд меорад ва мнчунин хушбахтии ҷисмонироҳам дар бар мегирад монанди: корҳоеки танҳо лаззати дуняви ва ғайри машруъ дршта бошад.

Ва ингуна корҳо сабаби фаромуши аз ёди Худо мегардад.

Ингуна корҳоро Худованд на саъодат балки шақоват ва азоб барои инсон шуморида аст. Дини мубини ислом инсонро огоҳ месозад ки мафҳуми зиндаги ин нест ки танҳо инсон худро ба лаззат ва ранҷҳои дуняви машғул ва саргардон кунад. Балки зиндагии абади ва ҷовидона он аст ки инсон худро ба лаззатҳо ва ранҷҳоеки вобастаги дар роҳи Худо доранд машғул кунад.

Ва худи инсон метавонад ин ду намуд зиндагиро барои худ интихоб кунад.

Ва дини мубини ислом дар ин корҳо адлро муроот карда барои истифода бурдан аз лаззатҳои модди ва маънави барои инсон ҳудуд муаян карда  аст ки инсон пайрави кунад аз дини ислом ки дини дунё ва охират аст ва ҳидоят ёбад.

Ва пайрави аз усули дини ислом сабаби саърдат ва хушбахтии дунё ва охирати инсон хоҳад шуд. Албатта саъодат ва хушбахти барои худи инсон аст то оромиши бештар дошта бошад.

Ва барои касонеки саъодатро танҳо дар моли дунё медонанд бояд гуфт ки: мол ва сарвату қудрат ҳеҷвақт сабаби хушбахти ба ҳисоб намераванд зеро молу сарват сатҳи зиндагии инсонро баланд мекунанд аммо ҳамеша барои инсон ороми намебахшанд.

Яке аз донишмандони Ангилис мегуяд: барои мардуми оқил молу сарват сабаби изтироб ва бадбахти аст.

Ва масалаи муҳим барои мо ин аст ки кушиш кунем молики молики молу сарвати худ бошем, на бандаи молу сарватамон шавем.

Ва мо бояд амири нафс бршем на асири он.

Чун касонеки дар ишқи молу сарват фуру рафтаанд ҳамеша худро асири он сохтаанд, ва ҳамеша дар фикри он ҳастанд ки молу сарвати худро аз даст надиҳанд инчунин ҳамеша дар фикру ғами он гирифтор ҳастанд.

Бояд донист ки ингуна инсонҳо ҳеҷвақт хуши ва хушбахтиро нахоҳанд дид.

Ва  инчунин бояд донист ки дар кафан ҷайб нест » Агар дар гумон боши ки сарвати худро бибари ё набари».

Инсон чигуна метавонад саъодати ҳақиқиро дарёбад?

Якум: касб кардани ризогии Худованд.

Аввалин чизеки инсонро ба саъодати ҳақиқи мерасонад он касб карлани ризогии Хадоҷванд аст.

Худованд мефармояд:

Савганд ба замон инсонҳо ҳама дар хасоратанд, магар касонеки эмон меоваранд, ва корҳои шойста мекунанд, ва ҳамдигарро барои дастгири ба ҳақ насиҳат амекунанд, ва якдигарро ба сабр тавсия мекунанд.

Пас мебинем ки Худованд дар ин сура танҳо касонеро аз ҳалокат ва бадбахти истисно карда аст ки аъмоли неки ки сабаби ризогии Худост анҷом медиҳанд.

Уламои илми ахлоқ мегуянд: Хушбахт касе аст ки зиндагии хуш дошта бошад, ва ингуна зиндагиро инсон ба ғайр аз ризогии Худо дар дигар чиз ба даст оварда наметавонад.&

Дуюм: Тақво ва парҳезгори.

Дуюумин кореки инсонро ба саъодати ҳақиқи мерасонад Худованд онро дар Қурони карим баён карда  мефармояд:

Касе комиёб мешавад ки нафси худро покиза дорад» аз маъсият ва гуноҳ».

Пас саъодат ва хушбахти насиби касоне мегардад ки  нафси худро аз маъсият ва гуноҳҳо нигоҳ доранд.

Ва бадбахт касест ки ба гуноҳ ва маъсият ру биёварад.

Яке аз сабабҳои фиристодани китобҳои осмони  ва Пайғамбарони Худо дар руй замин ин буд ки барои мардум роҳи зиндаги ва расидан ба зиндагии хушбахтонаро нишон диҳанд.

Пайғамбарони Худо фиристода шуданд то роҳи хайр ва роҳи расидан ба саъодатро ба  мардум тиълим диҳанд. Ва ахлоқт хайрхоҳи ва меҳрубониро ба онҳо бифаҳмонанд.&

Сеюм: Ёди Худованд.

Муҳимтарин кореки дар руҳи инсон оромиш ва хуши мебахшад он ёди Худо мебоошад.

Худованд мефармояд:

Он касонеки эмон меоваранд ва дилҳояшон ба ёди Худо оромиш пайдо мекунад, ҳамоно дилҳо ба ёди Худо оромиш мегиранд.

Албатта ру гардонидан аз ёди Худо сабаби сияҳ рузи ва бадбахти мебошад.

Худованд мефармояд:

Ва ҳар касе аз ёди ман ру гардонад зиндагии танг хоҳад дошт ва рузи қиёмат уро нобино бар мехезоронем.

Касонеки саъодатро дар ҷамъи мол ва сарват медонанд дар иштибоҳанд.&

Таҷриба ҳақиқатро баён карда аст ки мол, ва дороии зиёд ҳеҷ вақт инсонро ба хушбахти намерасонад балки ғолибан мол ва сарват аст ки сабаби мусибатҳо ва фалокатҳои гуногун мешавад.

Чаҳорум: Амали нек .

Худованд дар Қурони карим аъмоли некро монанди ҷиҳод дар роҳи худо, амр кардан ба кори хайр, манъ кардан аз кори  бад, баҷо овардани шукри неъматҳо ва тавба карданро мояи зиндагии хушбахтона муарифи карда аст.

Панҷум: Ҳамнишини бо уламо ва бузургон.

Пайғамбари худо мефармояд:

«Хушбахтарини инсонҳо касоне ҳастанд ки бо уламо ва шахсиятҳой бузургвор ҳамнишини дошта бошанд».

Шашум: Доштани фарзандони солиҳ.

Зани солиҳ ва манзили шойста аз сабабҳое аст ки dj-tmан инсонро ба хушбахтии ҳақиқи мерасонад.

Дар ҳадиси дигаре аз Пайғамбари Худо ривоят шуда аст ки мефармояд:

» من سعادة المرء المسلم : الزوجة الصالحة, والمسكن الواسع, والمركب الهنيء, والولد الصالح»

Тарҷума:» Аз хушбахтии марди мусалмон доштани зани солиҳа, ва хонаи кушод, ва савораи хуб, ва фарзанди солиҳ аст «.

Бародарон ва хоҳарони муҳтарам ва гироми:

Насиҳат ва тавсияи ихлосмандона ва дустонаву бародаронаи ман барои расидан ба зиндагии хушбахтона ин аст: Бо худ аҳд кунем ки муртакиби гуноҳ нашавем.

Ман муътақидам ки ҳарчи гуноҳ камтар бошад зиндаги хушбахтонатар хоҳад шуд.

Инчунин ахлоқи хубро набояд фаромуш кунем, ва ҳарчизеки сабаби  бадбахтии мо мешавад аз он дури бояд ҷуст, ва инсон набояд думболи мол ва дунё рафта ҳамеша дар фикри пулу мол ва дорои дунё бошад.

Ва дар ин ҳеҷ шаке нест ки инсон бояд дар зиндаги заҳмат бикашад то муҳтоҷи дигарон набошад, ва дасташро барои дигарон дароз накунад.

Ва худро пурра ба дунё ва талаби он надиҳад.

Дар охир аз худованд талаби дуъо мекунем ки моро аз ҷумлаи саъодатмандон бигардонад. Парвардигоро бар нафсҳои худ зулм кардаем ва агар моро тараҳҳум накуни аз ҷумлаи ҳалокшавандагон хоҳем шуд.

Нависанда: Аминудин Саъиди.

Тарҷума: Абдуссатори Ҳақназар.